Ασφάλιση κατοικίας: Tι πρέπει να προσέξετε

Ασφαλιστική κάλυψη για σεισμό, φωτιά ή πλημμύρα θα πρέπει να συνάψει ένα φυσικό πρόσωπο για να έχει το όφελος της έκπτωσης 10% στον ΕΝΦΙΑ με βάση τη διάταξη που περιλαμβάνεται στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Η διάταξη έχει άμεση εφαρμογή και η έκπτωση για όποιον προχωρήσει άμεσα στην ασφάλιση της κατοικίας του θα ισχύσει αναλογικά για τον φόρο του 2023, ο οποίος θα καταλογιστεί στις αρχές του επόμενου έτους.

Ετσι, αν κάποιος ασφαλίσει την κατοικία του από τον προσεχή Σεπτέμβριο, δηλαδή για τέσσερις μήνες του 2023, θα λάβει την έκπτωση που αναλογεί για το διάστημα αυτό. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ως κίνητρο για την ασφάλιση των κατοικιών και την κάλυψή τους από τον βασικό κίνδυνο που απειλεί τη χώρα μας και ο οποίος είναι αυτός του σεισμού, με επέκταση και στους κινδύνους από φωτιά, πλημμύρα και φυσικές καταστροφές, που αποτελούν πλέον βασική απειλή λόγω των ακραίων φαινομένων που προκαλεί η κλιματική αλλαγή.

Το μέσο κόστος για την ασφάλιση κατοικίας στη χώρα μας, ανάλογα με την εταιρεία και το ύψος των απαλλαγών που μπορεί να περιέχει κάποιο συμβόλαιο, διαμορφώνεται μεταξύ 1,4-1,80 τοις χιλίοις για κατασκευές μετά το 2000 και αυξάνεται έως 1,652,1 τοις χιλίοις για παλαιότερες κατασκευές από το 1970 και μετά. Η τιμή αυτή είναι το ασφάλιστρο που πληρώνει κάποιος για να αγοράσει 1.000 ευρώ ασφαλισμένο κεφάλαιο. Το τελικό κόστος υπολογίζεται με βάση την αξία ανακατασκευής για κάθε 1.000 ευρώ ασφαλισμένης αξίας, που με βάση τις τιμές που διαμορφώνονται στην αγορά κυμαίνεται μεταξύ 1.100 ευρώ και μπορεί να φτάσει έως και 1.400 ευρώ, ανάλογα με την ποιότητα κατασκευής.

Ετσι, το κόστος για την ασφάλιση ενός ακινήτου επιφανείας π.χ. 80 τ.μ., αν πρόκειται για κατασκευή του 2000 διαμορφώνεται κοντά στα 145 ευρώ τον χρόνο (υπολογισμένο με κόστος ανακατασκευής 1.300 ευρώ το τ.μ.) και στην περίπτωση που επιβαρύνεται με ΕΝΦΙΑ 300 ευρώ τον χρόνο, η έκπτωση του 10% από τον ΕΝΦΙΑ σημαίνει όφελος 30 ευρώ. Αντίστοιχα για ένα μεγαλύτερο σπίτι, π.χ. 135 τ.μ., το κόστος ασφάλισης με βάση αξία ανακατασκευής 1.400 ευρώ το τ.μ. είναι 260 ευρώ τον χρόνο, αν είναι κατασκευής του 2000, ή 307 ευρώ αν είναι του 1975. Για ένα τέτοιο σπίτι, που επιβαρύνεται με ΕΝΦΙΑ κοντά στα 500 ευρώ, η έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ είναι περίπου 50 ευρώ.

Στην ασφάλιση κατοικίας έχει σημασία το ακίνητο να μην είναι υποασφαλισμένο, δηλαδή να ασφαλιστεί στη σωστή αξία ανακατασκευής του. Αυτό δεν έχει να κάνει με την έκπτωση του ΕΝΦΙΑ που δικαιούται, αλλά με το ύψος της αποζημίωσης που θα λάβει εάν συμβεί η ζημιά. Ετσι, αν η αξία ανακατασκευής είναι 100.000 και κάποιος ασφαλιστεί για 50.000 ευρώ, η αποζημίωση που θα λάβει για μια πιθανή ζημιά που θα στοιχίσει 10.000 ευρώ είναι 5.000 ευρώ. Για τον λόγο αυτό έχει σημασία κατά τη σύναψη του συμβολαίου ο κάτοχος του ακινήτου να δηλώνει τα ακριβή στοιχεία για την περιγραφή του ακινήτου, έτσι ώστε να αποφύγει παρερμηνείες όταν επέλθει ο κίνδυνος και χρειαστεί να απαιτήσει την αποζημίωση.

Τι επηρεάζει το ύψος των ασφαλίστρων

Η διαδικασία για να ασφαλίσει κάποιος το ακίνητό του είναι σχετικά απλή. Αυτό που απαιτείται είναι να συμπληρώσει μια αίτηση ασφάλισης με τη βοήθεια του ασφαλιστή του και να απαντήσει με ακρίβεια στα στοιχεία που του ζητούνται καλή τη πίστη. Αυτό σημαίνει ότι πλην εξαιρετικών περιπτώσεων η εταιρεία δεν στέλνει πραγματογνώμονα για την εξακρίβωση της ακρίβειας των στοιχείων. Εχει όμως σημασία η περιγραφή του ακινήτου να μην αποκλίνει από την πραγματικότητα, κάτι που θα κριθεί κατά τη στιγμή αποτίμησης της ζημιάς. Με αυτή την έννοια είναι σωστό να δηλωθούν π.χ. τα σωστά τετραγωνικά, ακόμη και αν δεν ταυτίζονται με αυτά που αναγράφονται στη δήλωση του ΕΝΦΙΑ.

Στο ερωτηματολόγιο περιλαμβάνονται και ερωτήματα που έχουν να κάνουν με τυχόν αυθαίρετες κατασκευές, οι οποίες επίσης πρέπει να δηλωθούν με ακρίβεια προκειμένου να αποφευχθούν απρόβλεπτα τη στιγμή της αποζημίωσης. Οι ασφαλιστικές εταιρείες «κάνουν τα στραβά μάτια» στην περίπτωση που οι αυθαιρεσίες είναι μικρού μεγέθους, όπως π.χ. το να έχει κάνει κάποιος μικρή επέκταση. Είναι αντιθέτως «κόκκινο πανί» και φυσικά αιτία για την άρνηση αποζημίωσης σε περίπτωση που αυτές επηρεάζουν τη στατικότητα της κατασκευής, όπως π.χ. το να διαθέτει κάποιος άδεια για 50 τ.μ. και να έχει χτίσει 90 τ.μ.

Μεταξύ των ερωτήσεων που περιλαμβάνονται στην αίτηση ασφάλισης είναι και πληροφορίες σε σχέση με τον περιβάλλοντα χώρο του ακινήτου, αν π.χ. βρίσκεται κοντά σε ρέμα ή στοιχεία που έχουν να κάνουν με την κατασκευή, όπως το είδος της σκεπής αν πρόκειται για μονοκατοικία.

Οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι ασφαλιστές μπορούν να δουν την τοποθεσία του ακινήτου και τη γενική περιγραφή του στο Google Earth και σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως για ακίνητα που βρίσκονται στην επαρχία, να κρίνουν εάν θα κάνουν αυτοψία εφόσον π.χ. το ακίνητο βρίσκεται σε επικίνδυνη περιοχή.